Tiny Forests: Stadskinderen verbinden met de natuur
In steden groeit de vraag naar groene, klimaatbestendige en sociale publieke ruimtes. Tiny Forests – kleine, dichtbegroeide bossen – bieden hierop een oplossing. Deze bossen, ter grootte van een tennisveld, verbeteren de biodiversiteit, verminderen hittestress en zuiveren de lucht. Maar hun impact gaat verder: ze fungeren als natuurlijke buitenklassen waar kinderen leren over biodiversiteit en hoe ze hun eigen bos moeten verzorgen.
Aan de hand van inspirerende cases laten we zien hoe steden, scholen en burgers samenwerken om stedelijke natuur te versterken en publieke ruimte te verrijken. Ontdek hoe Tiny Forests niet alleen de natuur terugbrengen in de stad, maar ook bijdragen aan educatie, welzijn en een duurzame toekomst.
Stadskinderen verbinden met de natuur
BOSK, een wandelend bos in Leeuwarden ‘Het kan niet, dus gaan we het doen.’ Hoe een evenement de stad betoverde en zorgde voor een blijvende verandering. “Als bomen kunnen wandelen, kunnen mensen veranderen” is het motto van deel 1 van dit tweeluik. Gedurende 100 dagen wandelde een bos door Leeuwarden. Aanvankelijk was er enige weerstand, maar al snel raakte de stad verliefd op het groen. De meest gehoorde opmerking was: “Laat maar staan.” Volgens burgemeester Sybrand Buma heeft dit project de stad blijvend veranderd. Het leidde tot een verhoogd budget voor bomen en biodiversiteit, en zelfs tot een motie die zich richt op lange termijn denken.
Deel 2, Circle4Change (C4C), breidt het succes van BOSK uit naar negen Europese landen. C4C biedt een platform voor duurzame initiatieven en verbindt Leeuwarden met Nova Gorica (Culturele Hoofdstad 2025) via een wandel- en fietsroute van 3000 km. In 2025 begint het planten van Verjaardagbomen in de Circle4Change-bossen, wat de ecologische, sociale en culturele impact van het project verder versterkt. Een educatieprogramma stelt voor om jaarlijks een ‘boom plant dag’ voor de jeugd in te voeren, waarmee een nieuw ritueel ontstaat.
Kathleen Van de Moortel
Programma coordinator
GoodPlanet Belgium
Kathleen Van de Moortel is een geoloog en duurzaamheidsexpert bij GoodPlanet Belgium. GoodPlanet is een grote speler op het vlak van natuur- en milieueducatie en die zich inzet voor innovatieve buitenklaservaringen, waarbij kinderen niet alleen leren over natuur, maar deze ook actief beleven.
GoodPlanet Belgium legt al enkele jaren educatieve Tiny Forests aan, kleine inheemse bossen die fungeren als levende klaslokalen. Hier krijgen kinderen de kans om de natuur van dichtbij te observeren, experimenten uit te voeren en verantwoordelijkheid te nemen voor hun groeiende bos. Ze worden actief betrokken bij het opvolgen van de biodiversiteit, meten de groei van bomen en ontdekken hoe hun bos een positieve impact heeft op het klimaat en de lokale omgeving.
GoodPlanet is lid van het UN Petite Forests Network een internationale beweging voor groenere, gezondere steden. Dit netwerk, gehost door de Verenigde Naties Economische Commissie voor Europa (UNECE) in samenwerking met Earthwatch Europe, stimuleert de ontwikkeling van kleine stadsbossen en bostuinen. Deze initiatieven versterken niet alleen de biodiversiteit en het klimaatbewustzijn, maar ook de band tussen kinderen, gemeenschappen en de natuur.
Jos van Langen
senior-stedenbouwkundige
gemeente Leeuwarden
Als puber had hij een hekel aan wandelen, hij vond het maar saai en een enorme tijdverspilling. Hij fietste 5 dagen per week 10 km heen en 10 km terug naar de middelbare school. Dat was prima. Veel later is hij door zijn vrouw het wandelen gaan waarderen als een manier om langzaam door het landschap te bewegen en te genieten van de omgeving. Hij had de tijd nodig om te studeren, om de onderwijsladder te beklimmen vanaf het lager technisch onderwijs naar het hoogst haalbare: de Academie van Bouwkunst. Via bouwkunde, civiele techniek, verkeerstechniek eindigde hij bij stedenbouwkunde. Inmiddels is hij 35 jaar actief als stedenbouwkundige, de eerste twee jaar bij een particulier bureau, daarna bij de gemeente Apeldoorn en Zwolle en de laatste 20 jaar bij de gemeente Leeuwarden. Naast de woningbouwopgave is zijn hoofdtaak het duurzaam vergroenen van de binnenstad en het uitwerken van de Bossenstrategie.
Ylse Beukema
junior-verkeerskundige
gemeente Leeuwarden
Voor Ylse is wandelen meer dan alleen verplaatsing; het draagt bij aan zowel fysieke als mentale gezondheid. Daarom kiest ze er bewust voor om dagelijks een uur te wandelen van en naar haar werk. In haar werk ziet ze hoe voetgangers vaak de dupe worden van ruimtegebrek in stedelijke projecten. Haar missie is dan ook om via beleid voetgangers meer ruimte en aandacht te geven. Met de vaststelling van het Beleidskader Mobiliteit 2040 door de gemeente Leeuwarden, werkt Ylse nu samen met stedenbouwkundige Jos van Langen en Kees Mourits van Voetlicht aan de ontwikkeling van een voetgangersbeleid voor de gemeente.
