Dit jaar introduceren we een nieuw format in het congresprogramma: de 30-minuten sessie. In deze korte, interactieve sessies ga je in kleine groep aan de slag rond actuele uitdagingen en innovatieve oplossingen in de publieke ruimte. Of je nu kiest voor een praktijktafel, een lezing of een beweegsessie, elke sessie biedt inzichten en ruimte voor dialoog. Deelnemers kiezen vrij een sessie, maar de plaatsen per onderwerp zijn beperkt, dus wees er snel bij – vol is vol!
Tafel 1: Service design voor de publieke ruimte: van beleving naar ontwerp – begeleid door Joost Thurman en Emely Buyck, The Argonauts
Bij het ontwerpen van publieke ruimte ligt de focus vaak op de fysieke inrichting. Maar hoe zorg je ervoor dat de ruimte ook daadwerkelijk aansluit bij de behoeften en verwachtingen van bewoners, bezoekers en passanten?
In deze praktijktafel laten The Argonauts zien hoe een service design-aanpak helpt om publieke ruimte vanuit een mensgerichte benadering te ontwerpen. We delen concrete tools en inzichten uit onze praktijk en gaan in gesprek met de deelnemers over hoe zij de stem van gebruikers kunnen verankeren in hun publieke ruimteprojecten. Geen klassieke presentatie, maar een actieve uitwisseling vol inspiratie en praktische handvatten.
Benieuwd hoe service design ook in jouw publieke ruimte het verschil kan maken? Schrijf je in en doe mee!
Tafel 2: Ja, maar de parkeerplaatsen … – begeleid door Annelies De Nijs, Atelier Horizon
Bij herinrichtingsprojecten in de publieke ruimte domineren parkeerproblemen vaak het debat en overschaduwen andere, minstens even belangrijke onderwerpen.
Ontdek aan de hand van diverse getuigenissen en casestudies tijdens deze praktijktafel hoe de parkeerproblematiek op een andere manier kan worden aangepakt. Het debat kan opnieuw ruimte krijgen door vier belangrijke lessen voor verandering te delen.
Tafel 3: De rol van proefopstellingen in de publieke ruimte – begeleid door Elena Carrafiello en Sabine Lemache, Stad Leuven
Stad Leuven benadrukt het belang van proefopstellingen bij de herinrichting van de publieke ruimte. Door samen met bewoners proefopstellingen te ontwikkelen, kan de stad ontwerpideeën testen en de haalbaarheid van ingrepen in de praktijk ervaren. Deze opstellingen bieden de kans om aspecten zoals groenruimte, ontmoetingsplekken en duurzaamheid uit te proberen voordat ze definitief worden uitgevoerd. Het proces stelt bewoners in staat actief mee te denken over de herinrichting van hun buurt, draagvlak te creëren en zorgt ervoor dat de stad optimaal inspeelt op de noden van haar inwoners.
Samen met Sabine (ontwerper) en Elena (deskundige participatie) gaan jullie aan de slag rond dit onderwerp. Eerst presenteren zij de case, daarna gaan jullie interactief aan de slag.
Tafel 4: Transformatie van een Schoolomgeving – begeleid door Lieve Snoeckx, Octopusplan
Deelnemers ervaren de transformatie van een schoolomgeving volgens de principes van Schoolomgeving 2.0, waarbij naast verkeersveiligheid ook vergroening, beweging, ontmoeting en duurzame mobiliteit centraal staan.
Ze werken hands-on met schaalmodellen in LEGO om ruimtelijk inzicht te krijgen en innovatieve oplossingen te verkennen.
Tafel 5: Met behulp van #sneckdowns anders naar de publieke ruimte leren kijken: Onthardingslogica als opportuniteit voor nieuwe instrumenten in de verkeerskundige toolbox – begeleid door Tim Scheirs en Frederik Bracke, Veneco
De noodzaak tot ontharden wordt op strategisch niveau nauwelijks betwijfeld, maar wanneer de schop daadwerkelijk de grond in gaat, slaat de twijfel vaak toe bij beleidsverantwoordelijken en bewoners. Zeker als het gaat om projecten direct voor de deur van mensen, ontstaan er vaak zorgen: wat als ik een vrachtwagen moet kruisen in mijn straat? Kan mijn bezoek nog parkeren? Kan ik nog wandelen op een onverharde berm?
Binnen zulke contexten op zoek gaan naar compromissen levert zelden een onthardingswinst op. Door op microschaal te onderzoeken hoe het openbaar domein in vaak banale en onnodig verharde verkeersruimtes daadwerkelijk wordt gebruikt, komen we vaak tot verrassende inzichten. “Sneckdown”-luchtfotografie hielp Destelbergen en Veneco om in beeld te brengen hoe verschillende gebruikers de publieke ruimte benutten.
Tafel 6: Verlichting voor duurzame ruimte – begeleid door Tanya Cerelus en Stijn Vanderheiden, Departement Omgeving
We besteden steeds meer aandacht aan het vergroenen van onze publieke ruimte. Maar dan, bij valavond, gaat de nachtelijke buitenverlichting aan en worden onze inspanningen voor natuur in de stad deels teniet gedaan. Als mensen hebben we in verschillende situaties nachtelijke buitenverlichting nodig. Denk vb. maar aan de verkeersveiligheid. De biodiversiteit – maar ook de menselijke gezondheid – heeft na valavond echter baat bij een duistere, natuurlijke omgeving. Hoe stem je dit op elkaar af en hoe kan je het ontwerp voor het dag- èn nachtgebruik van de publieke ruimte verbeteren? Hoe zorg je voor een veilig en functioneel ontwerp voor de mens, maar tegelijk een lichtarm ontwerp voor je biodiversiteit (wilde bestuivers, vleermuizen, bomen, …)? Verlichting hoort al bij de opstart van een project mee uitgekiend te worden en dat gebeurt vaak niet. Tanya en Stijn willen met de deelnemers van de workshop zoeken naar goede praktijken om verlichting al in de conceptfase mee op te nemen in het ontwerp, de planning, de uitvoering en het beheer. De workshop is interessant voor ontwerpers, beheerders en gebruikers van publieke ruimte.
Tafel 7: Betrek experts in je project van de toekomst. – begeleid door David Claes, Krinkels nv
Vaak worden prachtige ontwerpen gemaakt door studiebureaus en architecten. We merken echter dat het waardevol is om vooraf een grondige studie uit te voeren.
Krinkels NV kan je partner zijn bij het uitvoeren van bijvoorbeeld BEA-studies voor merkwaardige bomen. Daarnaast hebben we oog voor bestaande ecologische meerwaarden en de bestrijding van invasieve exoten. Zo bevorderen we ecologische meerwaarde en bestrijden we bedreigingen, met als einddoel een harmonieus eindresultaat te creëren waarin bewoners en omwonenden zich goed voelen.
Tafel 8: Opgevangen hemelwater gebruiken: kwaliteit, afname, transport, prijs, knelpunten – begeleid door Katrien Vanhove, Fluvius
Katrien heeft veel ervaring met het gebruik van opgevangen water (van daken en wegen) door de landbouw (fruit, akkerbouw, vee, sierplanten, kuiswater), gemeentelijke diensten en zelfs door omwonenden, in onder andere Torhout, Borgloon, Sint-Truiden, Tienen en Pelt. Dat blijkt niet zo eenvoudig als het lijkt, en gratis bestaat niet.
Tafel 9: Wat werkt er echt in Smart Cities? – begeleid door Kris Dekeyzer, Wolters Mabeg
Hoe maken we onze steden slimmer en duurzamer zonder te verzanden in complexe en langdurige processen? Veel openbare besturen worstelen met deze uitdaging. Vaak worden smart city-oplossingen gepresenteerd als grootschalige, technologische projecten die veel tijd vergen.
Maar wat als we gewoon beginnen? Wat als we met kleine, concrete stappen leren wat echt relevant is?
Tijdens deze praktijktafel gaan we samen in dialoog over een pragmatische aanpak. Hoe kunnen we laagdrempelig starten met slimme technologieën? Welke kleine acties hebben een grote impact? Aan de hand van praktijkvoorbeelden en stellingen verkennen we wat werkt, wat niet werkt en hoe we kunnen evolueren naar een écht slimme stad. Doe mee en ontdek hoe we samen de smart city van morgen kunnen bouwen – niet in de verre toekomst, maar al vandaag.
Tafel 10: Hoe meet je de totale impact van een infrastructuurproject? – begeleid door Liselotte De Waele, Aquafin
Wat is de echte meerwaarde van een infrastructuurproject? Dit wil je weten om de juiste keuzes te maken, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een vergunning. Het is echter niet makkelijk om deze impact wetenschappelijk te onderbouwen. Voor sommige milieufactoren, zoals waterkwaliteit, zijn er specifieke tools, zoals de Wezer Impact Tool. Voor andere factoren, zoals hittestress, zijn deze hulpmiddelen er nog niet. Aquafin werkt momenteel aan een impactscan die de impact van een project op vier gebieden meet: biodiversiteit, klimaatadaptatie, de invloed op het watersysteem en de sociale impact. Kosten en CO2-reductie spelen een rol in alle vier de gebieden.
Tijdens deze interactieve sessie wil Aquafin de aanpak die ze tot nu toe hebben gebruikt, bespreken met de deelnemers en hun feedback verzamelen. Het doel is om een tool te ontwikkelen die gebruikt kan worden om de impact van een infrastructuurproject vanuit verschillende perspectieven te beoordelen en de meerwaarde voor verschillende gebieden objectief in kaart te brengen.
Lezing: De Kracht van storytelling, hoe geef je jouw toekomstverhaal vorm? – door Stefaan Vandist
Tijdens een korte crash course van een half uur, wijst Stefaan Vandist ons op het belang van storytelling en neemt hij ons mee langs de verhaalstructuren, overtuigingstechnieken en retorische smaakmakers die ons kunnen helpen ons verhaal vorm te geven. Vroeg of laat is alles een verhaal: jouw carrière, jouw studiebureau, je beleid, je stad of gemeente. De vraag is dus: wat willen we nalaten? Wat willen we dat kinderen, kleinkinderen, maar ook bewoners vertellen over onze initiatieven? Maar ook: hoe kunnen we ons toekomstverhaal nu al voorschrijven? Tijdens deze crash course staat het Storytelling Canvas centraal: een eenvoudig model dat je helpt je beste ingrediënten voor je verhaal te selecteren.
Beweegsessie: Ervaar de toegankelijkheid door de ogen van een slechtziende – begeleid door Johnny Szczepanski
In deze sessie begeleidt Johnny Szczepanski, ervaringsdeskundige op het gebied van toegankelijkheid, de deelnemers tijdens een unieke wandeling, waarbij zij de omgeving ervaren zoals slechtzienden dat doen. De deelnemers maken de wandeling met behulp van een witte stok of een geleide persoon, of met een blinddoek. Deze ervaring geeft hen inzicht in de dagelijkse uitdagingen van slechtzienden.
Johnny, die zelf slechtziend is, deelt zijn kennis en inzichten over toegankelijkheid en biedt praktische tips om de wereld inclusiever te maken voor mensen met een visuele beperking. Tijdens de wandeling worden ook de hulpmiddelen op het openbaar domein ontdekt die bijdragen aan toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking.
